Từ 17 đến 20 tháng 9 năm 2010 đoàn cán bộ, Hội viên Hội Đông y huyện Hữu Lũng đã có chuyến tham quan thực địa và chia sẻ kinh nghiệm về các mô hình hoạt động của mạng lưới thuốc nam với hội Đông y xã Bắc Lãng, huyện Đình Lập. Chuyến tham quan đã góp phần thắt chặt mối quan hệ giao lưu, kết nghĩa giữa các địa phương trong mạng lưới thuốc nam nói chung và giữa 2 cơ sở hội đông y huyện nói riêng, để lại nhiều dấu ấn tốt đẹp về tình đồng nghiệp quý báu.
Đi để tận mắt chứng kiến và học hỏi mô hình hoạt động
Với sự hỗ trợ của Trung tâm CIRUM trong chương trình điều tra sưu tầm, biên soạn cuốn sách thuốc nam nhằm bảo tồn, lưu giữ vốn tri thức quý báu của đồng bào các dân tộc địa phương, nhóm biên soạn cuốn sách “ Các cây thuốc bản địa và bài thuốc dân gian các dân tộc huyện Hữu Lũng” gồm các lương y có uy tín, có kinh nghiệm và vốn kiến thức sâu sắc về thuốc nam: một dược sỹ đại học chuyên đông dược, một bác sỹ chuyên khoa đông y đã lên đường đi Bắc Lãng - Đình Lập cùng 2 cán bộ thực địa có kinh nghiệm của trung tâm CIRUM. Trải qua chuyến hành trình hơn một trăm cây số đường bộ từ Hữu Lũng về tới Bắc Lãng - Đình lập, mặc dù khá mệt mỏi sau chuyến đi dài, nhưng trước sự đón tiếp chu đáo, nồng hậu của các cán bộ văn phòng CIRUM và các lương y lãnh đạo hội đông y xã Bắc Lãng - xã điển hình tiên tiến, lá cờ đầu trong hoạt động hội cơ sở của Hội Đông y huyện Đình Lập, cả đoàn ai cũng vui mừng, cảm kích và mọi mệt nhọc dường như tan biến.
Ngay khi đặt chân tới Bắc Lãng, cảm nhận đầu tiên của chúng tôi là sự chuyển mình ở một địa phương đang trên đà đổi mới. Dù Bắc Lãng đuợc biết đến là địa bàn ở khá xa trung tâm huyện, đời sống nhân dân còn không ít khó khăn, song những năm qua, được sự quan tâm của các cấp, các ngành và sự cố gắng của người dân nơi đây, Bắc Lãng đã có nhiều đổi thay đáng kể. Cơ sở hạ tầng được quan tâm đầu tư, xã đã thực hiện kiên cố hóa trường lớp học khang trang, sạch đẹp. Ngay giữa trung tâm xã là trụ sở làm việc của UBND mới được xây dựng với quy mô nhà cấp III, 2 tầng to đẹp; gần đó là khuôn viên của trạm y tế đã được quy hoạch và xây dựng kiên cố, nằm trong khuôn viên là phòng khám chữa bệnh và trụ sở làm việc của hội đông y Bắc Lãng được xây dựng kiên cố với sự tài trợ của trung tâm CIRUM. Có thể khẳng định, đây là những đóng góp khá toàn diện của dự án mà CIRUM đã làm được ở Bắc Lãng.
Trong suốt những ngày làm việc ở Bắc Lãng, với sự quan tâm của lãnh đạo Đảng, chính quyền, hội đông y và trạm y tế xã, sự chu đáo của Văn phòng trung tâm CIRUM về nơi ăn nghỉ, sinh hoạt, máy móc và phương tiện làm việc, đặc biệt phải kể đến sự đóng góp ý kiến chân tình của các thầy thuốc đông y nơi đây về kinh nghiệm sử dụng thuốc, về đặc điểm, các vị thuốc, cây thuốc bản địa và sự nhiệt tình chỉ dẫn, giới thiệu các loại cây thuốc trong quá trình thăm quan thực địa, đã tạo điều kiện đóng góp để nhóm biên soạn thực hiện tốt nhiệm vụ của mình.
Trong quá trình làm việc, để tận mắt chứng kiến và bổ sung thêm những hình ảnh về những cây thuốc bản địa đã được các lương y di thực trồng tại vườn nhà, đoàn đã tổ chức tới thăm quan mô hình vườn thuốc nam gia đình của Lương y Đặng Minh Tài và Lã Văn Lợi. Tại các vườn thuốc này, đoàn đã được 2 lương y giới thiệu về các cây thuốc nam quý hiếm đang được nhân giống và lưu giữ tại vườn nhà, đây vừa là nguồn dược liệu để phục vụ công tác điều trị tại chỗ, vừa là điểm tham quan học hỏi, chia sẻ kinh nghiệm giữa lương y trong vùng và khắp các địa phương trong và ngoài tỉnh. Phát biểu với đoàn, Lương y Lã Văn Lợi, chủ tịch hội đông y xã Bắc Lãng đã nói: “Hội đông y Bắc Lãng rất vui mừng và phấn khởi cũng như mong muốn luôn được giao lưu học hỏi với hội đông y các cơ sở huyện Hữu Lũng, mong muốn sự chia sẻ cây thuốc, chia sẻ học hỏi kiến thức kinh nghiệm sử dụng các cây thuốc để phục vụ việc chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân địa phương.”
Chung tay vì sức khỏe cộng đồng
Từ mong muốn được tận mắt chứng kiến mô hình hoạt động thực sự hiệu quả tại thực địa, đoàn đã cùng với các cán bộ trung tâm CIRUM, hội đông y xã thăm quan rừng bảo tồn thuốc Nam Pha Luông - Khe Cẩy, qua đó thấy được sự đa dạng phong phú của các cây thuốc nam, thấy được kết quả công tác giữ gìn đa dạng sinh học, bảo tồn nguồn thuốc nam bản địa, giữ gìn rừng đầu nguồn mà cấp ủy chính quyền địa phương, hội đông y xã và bà con địa phương đã làm được. Những kết quả đó sẽ là những sự động viên to lớn, là bài học kinh nghiệm cho các địa phương khác trong sự nghiệp bảo tồn thuốc nam, giữ gìn nghề truyền thống của dân tộc, đó cũng là giữ gìn cho chính sức khỏe và đời sống văn hóa mang bản sắc lâu đời của cộng đồng.
Các lương y cao tuổi như: Già Hoàng Tài (77 tuổi, hội đông y xã Hòa Thắng – Hữu Lũng), Già Lưu Thế Pảo (70 tuổi, xã Hòa Sơn – Hữu Lũng) đã không quản đường xa, núi cao nhiệt tình đi thăm quan các địa điểm và cây thuốc trong rừng Pha Luông, đồng thời thể hiện sự phấn khởi khi thấy nguồn tài nguyên quý hiếm đã và đang được bảo vệ, nghề truyền thống đang được giữ gìn ở một địa phương có đặc điểm khá tương đồng với Hữu Lũng. Những kinh nghiệm giữ gìn, bảo tồn cây thuốc quý trong cộng đồng sẽ được các già học hỏi và tuyên truyền cho con cháu ở địa phương mình. Các già rất vui mừng khi thấy và được chia sẻ các cây thuốc nam quý mà hiện nay đã trở lên rất khó tìm để có thể di thực về trồng ở địa phương mình. Trở về sau chuyến khảo sát rừng bảo tồn đa dạng cây thuốc nam Pha Luông – Khe Cẩy, các Lương y cao tuổi trong đoàn cán bộ, hội viên Đông y Hữu Lũng luôn sáng lên niềm vui về một tương lai tốt đẹp cho nghề truyền thống mà mình đã và đang theo đuổi cả đời.
Ấn tượng về tình đồng nghiệp và tình cảm gắn bó giữa các lương y của 2 huyện càng thêm sâu đậm khi tham gia đêm giao lưu được tổ chức giữa đoàn cán bộ hội viên Hữu Lũng và hội đông y Huyện Đình Lập, hội đông y xã Bắc lãng cùng lãnh đạo đảng, chính quyền, trạm y tế xã và các cán bộ trung tâm CIRUM. Phát biểu tại buổi giao lưu, bác sỹ Trần Tuyến, chủ tịch hội đông y huyện Hữu Lũng đã chân thành cảm ơn sự quan tâm chia sẻ và giúp đỡ của hội Đông y huyện Đình Lập, hội Đông y và cá nhân các hội viên hội đông y xã Bắc Lãng, Trung tâm CIRUM đã tạo điều kiện cho đoàn có cơ hội giao lưu học hỏi, chia sẻ những kinh nghiệm trong bảo tồn, sử dụng các loại cây thuốc nam bản địa, qua đó cũng tạo cho đoàn những cảm nhận sâu sắc về tình đoàn kết, giúp đỡ lẫn nhau trong công việc của những người yêu nghề, gắn bó với nghề thuốc cổ truyền của dân tộc.
Rời Bắc Lãng sau chuyến tham quan thực địa và chia sẻ kinh nghiệm kiến thức chuyên môn, học tập các mô hình hoạt động của mạng lưới thuốc nam, ấn tượng sâu sắc trong mỗi thành viên của đoàn là tình đồng nghiệp chan hòa, tình cảm gắn bó giữa các dân tộc, giữa các lương y nhiều thế hệ; sự làm việc nghiêm túc chu đáo của các cán bộ trung tâm CIRUM. Hy vọng thành công trong việc biên soạn cuốn sách sẽ là phần thưởng xứng đáng cho các cố gắng của cán bộ và hội viên toàn hội. Đó sẽ là tài liệu quý báu cho các thế hệ thầy thuốc nam sau này, góp phần thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ bảo tồn – phát huy và phát triển vốn quý YHCT dân gian các dân tộc như mục tiêu mà hội đông y Việt Nam đã đề ra.
CIRUM
